Bahasa Melayu sebagai tonggak perpaduan dan identiti negara

Oleh Pensyarah Bahasa, Kuala Lumpur

Pendapat Menteri Pelancongan, Datuk Seri Tiong King Sing, yang menyatakan bahawa penguatkuasaan peraturan papan tanda dwibahasa boleh mencetuskan persepsi negatif di kalangan pelancong, perlu diteliti dengan lebih mendalam. Cadangan tersebut dilihat kurang menitikberatkan kepentingan bahasa Melayu sebagai bahasa kebangsaan yang telah termaktub dalam Perkara 152 Perlembagaan Persekutuan. Mengetepikan bahasa Melayu demi memberi ruang kepada penggunaan dwibahasa secara meluas bukan sahaja merendahkan martabat bahasa kebangsaan, malah bertentangan dengan usaha negara untuk mengekalkan jati diri dan perpaduan nasional.

Bahasa Melayu bukan sekadar alat komunikasi tetapi simbol kedaulatan dan identiti Malaysia. Sebagai bahasa kebangsaan, penggunaannya di ruang awam termasuk pada papan tanda mencerminkan jati diri negara. Meminggirkan bahasa Melayu dalam usaha menarik pelancong boleh membawa kepada imej bahawa Malaysia tidak menghormati bahasanya sendiri. Negara-negara maju seperti Perancis, Jepun, dan Korea Selatan tetap mempertahankan bahasa kebangsaan mereka walaupun dalam sektor pelancongan. Langkah ini menonjolkan keunikan budaya, dan pelancong menghormati kesungguhan tersebut.

Di Malaysia, bahasa Melayu mempunyai kedudukan istimewa sebagai tunjang kepada perpaduan rakyat berbilang kaum. Mengutamakan dwibahasa tanpa had boleh menjejaskan kedudukan, dan mencipta kesan bahawa bahasa Melayu tidak lagi menjadi keutamaan dalam ruang awam.

Pelancongan Berasaskan Keaslian

Pelancong asing sering mencari pengalaman asli apabila melawat sesebuah negara. Mereka ingin melihat keunikan budaya, bahasa, dan warisan negara yang dikunjungi. Bahasa Melayu yang digunakan secara meluas, termasuk pada papan tanda, dapat memberikan pengalaman ini. Menggantikan atau menyamakan kedudukan bahasa Melayu dengan bahasa lain hanya akan melemahkan daya tarikan budaya Malaysia.

Pendapat bahawa pelancong akan melihat Malaysia sebagai “negara rasis atau ekstrem” akibat penggunaan bahasa Melayu adalah tidak berasas. Bahasa tempatan adalah sebahagian daripada keunikan sesebuah negara, bukan faktor yang menyebabkan pelancong merasa tidak diterima. Pelancong menghormati negara yang bangga dengan warisan budaya dan bahasanya sendiri, bukan negara yang terlalu bergantung kepada bahasa asing untuk menyesuaikan diri.

Dalam negara berbilang kaum seperti Malaysia, bahasa Melayu memainkan peranan penting sebagai alat perpaduan. Penggunaan bahasa Melayu di papan tanda awam membantu menanamkan rasa kebersamaan dalam kalangan rakyat. Jika penggunaan dwibahasa diperluas tanpa kawalan, ini boleh menimbulkan jurang antara kaum yang mungkin lebih cenderung kepada bahasa ibunda masing-masing, lalu melemahkan peranan bahasa Melayu sebagai alat penyatuan.

Pendekatan DBKL yang menguatkuasakan papan tanda dwibahasa, dengan bahasa Melayu sebagai keutamaan, adalah langkah penting dan proaktif untuk memastikan bahasa kebangsaan terus dihormati. Tindakan ini sepatutnya dilihat sebagai usaha ke arah menyemai semangat kebangsaan, bukan sekadar penguatkuasaan peraturan.

Penggunaan bahasa Melayu secara meluas dalam papan tanda perniagaan memberikan mesej jelas kepada masyarakat tempatan dan pelancong asing bahawa Malaysia menghormati bahasanya sendiri. Hal ini juga mendidik generasi muda untuk memahami dan menghargai bahasa Melayu sebagai bahasa kebangsaan.

Jika dwibahasa diberikan keutamaan tanpa sekatan, terdapat risiko bahawa generasi muda akan melihat bahasa Melayu sebagai kurang relevan. Ini boleh membawa kepada penghakisan nilai budaya dan warisan negara dalam jangka panjang.

Malaysia boleh memanfaatkan bahasa Melayu untuk meningkatkan daya tarikannya di mata dunia. Bahasa Melayu adalah antara bahasa yang dituturkan secara meluas di Asia Tenggara, dengan penutur di Malaysia, Indonesia, Singapura, Brunei, dan selatan Thailand. Menjadikan bahasa Melayu sebagai elemen penting dalam sektor pelancongan boleh mengangkat imej bahasa ini ke peringkat antarabangsa.

Sebaliknya, penggunaan dwibahasa secara meluas boleh memberi persepsi bahawa bahasa Melayu kurang penting di negara asalnya sendiri. Hal ini bertentangan dengan usaha memartabatkan bahasa Melayu di arena global.

Keunikan Malaysia Melalui Bahasa

Malaysia terkenal dengan kepelbagaian budaya dan bahasa, namun bahasa Melayu adalah elemen yang menyatukan semua. Dengan menonjolkan bahasa kebangsaan, Malaysia memperlihatkan keunikan yang membezakannya daripada negara lain. Pelancong lebih tertarik kepada destinasi yang menawarkan pengalaman unik, termasuk melalui bahasa yang digunakan dalam papan tanda, media, dan perbualan harian.

Negara seperti Thailand dan Jepun tidak menggunakan dwibahasa secara meluas, tetapi pelancongan mereka tetap berkembang pesat. Hal ini menunjukkan bahawa bahasa tempatan yang dominan tidak menjadi halangan kepada industri pelancongan, malah menyumbang kepada daya tarikan destinasi tersebut.

Penggunaan dwibahasa boleh diamalkan secara fleksibel dan mengikut keperluan tertentu, seperti di kawasan pelancongan utama atau lapangan terbang. Namun, penggunaan ini harus tetap mengekalkan bahasa Melayu sebagai keutamaan. Tidak semua ruang awam perlu menggunakan dwibahasa secara meluas, terutama di kawasan yang majoritinya dihuni rakyat tempatan.

Bahasa Melayu adalah tonggak perpaduan, identiti, dan kedaulatan negara. Langkah DBKL untuk menguatkuasakan papan tanda dwibahasa dengan bahasa Melayu sebagai keutamaan adalah langkah yang bijak dan proaktif. Penggunaan dwibahasa boleh diamalkan secara fleksibel, tetapi tidak boleh mengatasi keutamaan bahasa kebangsaan.

Pendapat Menteri Pelancongan yang melihat penguatkuasaan ini sebagai mencetuskan persepsi negatif adalah kurang tepat. Sebaliknya, pelancong menghormati negara yang memartabatkan bahasanya sendiri. Oleh itu, usaha untuk memperkukuh penggunaan bahasa Melayu bukan sahaja wajar diteruskan, tetapi juga disokong oleh semua pihak untuk memastikan bahasa kebangsaan terus menjadi lambang perpaduan dan keunikan Malaysia di mata dunia.